Hình ảnh những đứa trẻ bám chặt lấy mẹ, khóc nấc khi mẹ đi làm chắc hẳn không còn xa lạ với nhiều bậc phụ huynh. Đó chính là “khủng hoảng xa cách” – một giai đoạn mà hầu hết các bé đều trải qua. Vậy khủng hoảng xa cách có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của trẻ và ba mẹ cần làm gì để giúp con vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng?
Khủng hoảng xa cách là gì?
Khủng hoảng xa cách là một giai đoạn phát triển tâm lý hoàn toàn bình thường ở trẻ nhỏ, thường xuất hiện vào khoảng 6 – 8 tháng tuổi và kéo dài đến 3 tuổi. Đây là thời điểm trẻ bắt đầu ý thức được sự tồn tại của bản thân và những người xung quanh, đặc biệt là mẹ.
Khi trải qua khủng hoảng xa cách, trẻ thường thể hiện những biểu hiện như: khóc lóc, quấy khóc khi mẹ rời đi, sợ người lạ, bám víu mẹ không rời, khó ngủ khi không có mẹ ở bên. Đây là những phản ứng hoàn toàn tự nhiên của trẻ khi cảm thấy bất an và lo sợ khi xa mẹ.
Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng. Khủng hoảng xa cách là một giai đoạn phát triển bình thường và sẽ tự hết. Để giúp trẻ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng, ba mẹ cần tạo cảm giác an toàn cho trẻ, dần dần tăng thời gian xa mẹ và tăng cường sự tương tác với người thân khác.
Nguyên nhân khủng hoảng xa cách ở trẻ
Có nhiều yếu tố góp phần vào việc trẻ trải qua khủng hoảng xa cách, bao gồm:
- Sự phát triển nhận thức: Khi trẻ lớn lên, chúng bắt đầu hiểu rằng mẹ là người cung cấp cho chúng cảm giác an toàn và yêu thương. Việc tách rời khỏi mẹ khiến trẻ cảm thấy mất mát và lo sợ.
- Khả năng dự đoán hạn chế: Trẻ nhỏ chưa có khả năng dự đoán được khi nào mẹ sẽ trở lại. Điều này khiến chúng cảm thấy bất an và lo lắng.
- Cảm giác bất lực: Trẻ chưa thể tự chăm sóc bản thân và phụ thuộc vào người lớn. Khi bị tách rời khỏi người thân, trẻ cảm thấy bất lực và không biết làm gì.
- Sự thay đổi trong môi trường: Việc chuyển đến một môi trường mới, như nhà trẻ, có thể khiến trẻ cảm thấy bỡ ngỡ và lo lắng.
- Lịch trình thay đổi đột ngột: Nếu lịch trình hàng ngày của trẻ bị thay đổi đột ngột, chúng sẽ khó thích nghi và dễ bị căng thẳng hơn.
- Sự căng thẳng trong gia đình: Môi trường gia đình căng thẳng có thể khiến trẻ cảm thấy bất an và lo lắng hơn.
- Tính cách của trẻ: Một số trẻ có tính cách nhạy cảm hơn và dễ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi.
Triệu chứng khủng hoảng xa cách ở trẻ
Khủng hoảng xa cách ở trẻ được chẩn đoán khi các triệu chứng của bé vượt quá mức phát triển theo độ tuổi và gây ra những ảnh hưởng đáng kể trong hoạt động hàng ngày. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Khi mẹ rời đi, trẻ thường khóc lóc, quấy khóc và tìm mọi cách để được mẹ bế ẵm.
- Trẻ tỏ ra sợ hãi và né tránh những người lạ mặt, ngay cả khi đó là người thân quen.
- Trẻ muốn được mẹ bế ẵm, không muốn chơi một mình và luôn tìm cách để được ở gần mẹ.
- Khó ngủ hoặc ngủ không ngon giấc nếu không có mẹ ở cạnh.
- Lo lắng không ngừng và quá mức về việc mất mát ba mẹ hoặc người thân khác do bệnh tật, tai hoạ.
- Trẻ có thể sợ hãi khi đến những địa điểm mới.
- Lo lắng, bồn chồn.
- Không muốn ở nhà một mình.
- Khó tập trung vào các hoạt động khác khi không có người chăm sóc bên cạnh.
Ba mẹ nên làm gì để giúp trẻ vượt qua khủng hoảng xa cách?
Khủng hoảng xa cách là một giai đoạn phát triển bình thường ở trẻ nhỏ. Để giúp con yêu vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng, ba mẹ có thể áp dụng những cách sau:
- Tạo cảm giác an toàn cho bé: Khi trẻ cảm thấy lo lắng và sợ hãi khi xa mẹ, điều quan trọng nhất là ba mẹ cần tạo cho bé một cảm giác an toàn. Hãy dành nhiều thời gian để ôm ấp, vỗ về, nói chuyện dịu dàng với bé. Những cử chỉ âu yếm này sẽ giúp bé cảm thấy được yêu thương và an tâm hơn.
- Dần dần tăng thời gian xa cách: Đừng vội vàng đưa ra những thay đổi lớn trong cuộc sống của bé. Hãy bắt đầu bằng những khoảng thời gian xa cách ngắn, sau đó dần dần tăng thời gian lên. Ví dụ, ban đầu ba mẹ có thể nhờ ông bà trông bé trong khi bạn đi ra ngoài một lúc, sau đó có thể tăng thời gian lên.
- Tạo không gian quen thuộc: Nếu bé phải ở nhà trẻ hoặc ở với người trông trẻ, hãy cố gắng tạo ra một không gian quen thuộc cho bé. Ba mẹ có thể mang theo một vài món đồ chơi yêu thích của bé hoặc một tấm ảnh gia đình để bé cảm thấy gần gũi hơn.
- Tăng cường sự tương tác với người thân khác: Hãy khuyến khích bé tương tác với những người thân khác trong gia đình như ông bà, anh chị em. Điều này sẽ giúp bé cảm thấy được yêu thương và quan tâm từ nhiều người, từ đó giảm bớt cảm giác nhớ mẹ.
- Giữ thói quen trước khi đi ngủ: Việc duy trì những thói quen trước khi đi ngủ sẽ giúp bé cảm thấy an tâm hơn. Ba mẹ có thể đọc truyện, hát ru hoặc kể chuyện cho bé nghe trước khi đi ngủ.
- Giải thích cho bé hiểu: Tất nhiên, bé còn quá nhỏ để hiểu hết mọi chuyện, nhưng ba mẹ vẫn có thể giải thích cho bé một cách đơn giản về lý do tại sao ba mẹ phải đi làm hoặc đi đâu đó. Hãy nói với bé rằng ba mẹ sẽ luôn quay trở lại và ba mẹ rất yêu bé.
- Kiên nhẫn và bình tĩnh: Khủng hoảng xa cách là một quá trình tự nhiên và cần có thời gian. Ba mẹ cần kiên nhẫn và bình tĩnh đối mặt với những cảm xúc của bé. Đừng quá lo lắng hoặc trách mắng bé khi bé khóc lóc, quấy khóc.
Tham khảo thêm: Cách vượt qua tuần khủng hoảng của trẻ ba mẹ nên biết
Kết luận
Khủng hoảng xa cách là một giai đoạn phát triển bình thường của trẻ nhỏ. Là cha mẹ, chúng ta cần kiên nhẫn và thấu hiểu để giúp con vượt qua giai đoạn này. Hãy nhớ rằng, tình yêu thương và sự quan tâm của ba mẹ là món quà quý giá nhất dành cho con.
Theo dõi Kamidi để nhận thêm nhiều thông tin bổ ích ba mẹ nhé!
Website: https://kamidi.vn/
Fanpage: Kamidi Việt Nam
Hotline chăm sóc khách hàng và bảo hành sản phẩm 24/7: 0384.947.974