Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò: Dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Dị ứng đạm sữa bò (cow’s milk protein allergy – CMPA) là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ. Tình trạng này xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ phản ứng bất thường với protein trong sữa bò, dẫn đến một loạt các triệu chứng khó chịu. Việc nhận biết sớm và điều trị hiệu quả CMPA là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tốt nhất cho trẻ. Vậy dấu hiệu và cách điều trị của tình trạng trẻ dị ứng đạm sữa bò là gì? Ba mẹ hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé!

Dị ứng đạm sữa bò là gì?

Dị ứng đạm sữa bò (cow’s milk protein allergy – CMPA) là tình trạng hệ miễn dịch của trẻ phản ứng bất thường với protein trong sữa bò, dẫn đến một loạt các triệu chứng khó chịu. Tình trạng này xảy ra khi hệ miễn dịch của bé nhầm lẫn protein sữa bò là chất có hại và tấn công chúng, dẫn đến một loạt các triệu chứng dị ứng.

Tình trạng dị ứng này thường xảy ra từ vài phút đến vài giờ sau khi bé uống sữa hoặc các chế phẩm từ sữa bò. Dị ứng đạm sữa bò có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Việc nhận biết sớm và điều trị hiệu quả là vô cùng quan trọng.

Nguyên nhân của tình trạng dị ứng đạm sữa bò ở trẻ

Trên thực tế nguyên nhân của tình trạng trẻ bị dị ứng đạm sữa bò hiện nay vẫn chưa được xác định rõ ràng. Nhưng theo một số nghiên cứu, tình trạng này có thể có tính di truyền nên bé bị dị ứng sữa có khả năng cao hơn nếu bố mẹ có tiền sử mắc bệnh dị ứng như sốt, ngứa hay dị ứng với các loại thực phẩm.

Dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò

Triệu chứng dị ứng đạm sữa bò ở trẻ rất đa dạng, bao gồm các dấu hiệu về hô hấp, tiêu hóa, da niệm và nặng nhất là sốc phản vệ.

Dấu hiệu tiêu hóa:

• Nôn trớ: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của CMPA, thường xuất hiện sau khi bú sữa hoặc ăn các sản phẩm từ sữa bò.
• Tiêu chảy: Có thể kèm theo phân lỏng, nhầy máu, hoặc có bọt khí.
• Đau bụng: Trẻ có thể quấy khóc, bứt rứt do đau bụng.
• Táo bón: Ít gặp hơn so với tiêu chảy.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Trẻ thường xuyên trớ sữa, nôn trớ, kèm theo ho khan, sụt sùi.

Dấu hiệu ngoài da:

• Nổi mẩn đỏ: Có thể xuất hiện ở mặt, cổ, ngực, lưng, hoặc toàn thân. Nổi mẩn đỏ thường kèm theo ngứa ngáy, khó chịu.
• Chàm da (viêm da dị ứng): Da khô, bong tróc, sần sùi, đỏ tấy, ngứa ngáy, đặc biệt ở các vị trí hay tiếp xúc với sữa bò như mặt, cổ, nếp gấp da.
• Sưng phù mặt, môi, lưỡi: Đây là triệu chứng nặng và cần được đưa đi cấp cứu ngay lập tức.

Dấu hiệu hô hấp:

• Sổ mũi, nghẹt mũi: Trẻ thường xuyên sổ mũi, hắt hơi, nghẹt mũi, đặc biệt là vào ban đêm.
• Khó thở: Trẻ thở khò khè, thở nhanh, có thể kèm theo ho.

Các biện pháp chẩn đoán dị ứng đạm sữa bò

Đánh giá triệu chứng lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của trẻ, bao gồm tiền sử dị ứng (nếu có), chế độ ăn uống, các triệu chứng mà trẻ đang gặp phải và thời điểm xuất hiện triệu chứng. Sau đó sẽ khám tổng quát cho trẻ để tìm kiếm các dấu hiệu dị ứng như nổi mẩn đỏ, chàm da, sưng phù,…

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu đo lường lượng kháng thể IgE (immunoglobulin E) trong máu chống lại protein sữa bò. Nếu lượng IgE cao, đây là dấu hiệu cho thấy trẻ có khả năng bị dị ứng đạm sữa bò. Tuy nhiên, xét nghiệm IgE không phải lúc nào cũng chính xác, vì lượng IgE có thể cao ở cả trẻ bị dị ứng và trẻ không bị dị ứng.

Ngoài ra, bác sĩ có thể làm xét nghiệm tìm dị ứng nguyên trong máu (có dị ứng nguyên là sữa bò).

Thử nghiệm da

Thử nghiệm da được thực hiện bằng cách tiêm dung dịch protein sữa bò dưới da và quan sát phản ứng. Nếu da trẻ xuất hiện mẩn đỏ, sưng tấy, ngứa ngáy trong vòng 15 – 30 phút sau khi tiêm, đây là dấu hiệu cho thấy trẻ bị dị ứng đạm sữa bò. Thử nghiệm da là một xét nghiệm tương đối chính xác, nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ như ngứa, sưng tấy tại chỗ tiêm.

Theo dõi triệu chứng lâm sàng

Bác sĩ có thể yêu cầu cha mẹ loại bỏ sữa bò khỏi chế độ ăn uống của trẻ trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 2-4 tuần) và theo dõi các triệu chứng của trẻ. Nếu các triệu chứng dị ứng của trẻ cải thiện sau khi loại bỏ sữa bò, đây là dấu hiệu cho thấy trẻ bị dị ứng đạm sữa bò. Tuy nhiên, phương pháp này có thể mất nhiều thời gian và cần sự kiên nhẫn của cha mẹ.

Cách điều trị cho trẻ sơ sinh bị dị ứng đạm sữa bò

Sau khi có kết quả khám, bác sẽ lựa chọn và lên phác đồ điều trị cho từng trường hợp cụ thể. Các phương pháp điều trị tình trạng này thường được sử dụng bao gồm:

• Loại bỏ sữa bò khỏi chế độ ăn uống của trẻ: Đây là biện pháp điều trị hiệu quả nhất cho CMPA. Ba mẹ cần loại bỏ hoàn toàn sữa bò và tất cả các sản phẩm từ sữa bò khỏi chế độ ăn uống của trẻ, bao gồm sữa tươi, sữa chua, phô mai, bơ, bánh quy, bánh ngọt,… Cần đọc kỹ thành phần dinh dưỡng của tất cả các thực phẩm trước khi cho trẻ ăn để đảm bảo không có sữa bò.
• Sử dụng sữa công thức thay thế: Có nhiều loại sữa công thức dành cho trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, bao gồm: Sữa công thức dựa trên protein đậu nành, sữa công thức thủy phân sữa bò (loại sữa này được chia nhỏ protein sữa bò thành các phân tử nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn cho trẻ bị dị ứng); sữa công thức axit amin (loại sữa này được tạo thành từ các axit amin tự do, không chứa protein sữa bò).
• Sử dụng thuốc hỗ trợ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc hỗ trợ cho trẻ như: thuốc chống dị ứng, thuốc giảm co thắt, thuốc bôi da,…

Làm thế nào để chăm sóc bé bị dị ứng đạm sữa bò?

Nhìn chung, việc chăm sóc bé bị dị ứng đạm sữa bò giống với các bé bình thường khác. Ba mẹ chỉ cần lưu ý đến chế độ ăn của bé. Tuân thủ theo các chỉ định điều trị của bác sĩ và đưa bé đi thăm khám thường xuyên. Đồng thời, ba mẹ cần quan sát kỹ các biểu hiện của bé để có thể xử lý kịp thời khi bé có dấu hiệu bất thường.

Cách phòng tránh dị ứng đạm sữa bò tốt nhất cho bé

Để phòng tránh tình trạng trẻ bị dị ứng đạm sữa bò thì điều tốt nhất là mẹ nên cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho bé và giúp bảo vệ bé khỏi nguy cơ bị dị ứng đạm sữa bò. Nó có chứa các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch của bé và bảo vệ bé khỏi các tác nhân gây dị ứng.

Tránh cho bé ăn dặm với các thực phẩm có chứa sữa bò trước 4 tháng tuổi. Hệ tiêu hóa của bé sơ sinh và trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, do đó, bé dễ bị dị ứng với protein sữa bò hơn. Ba mẹ nên đợi đến khi bé đủ 4 tháng tuổi mới bắt đầu cho bé ăn dặm với các thực phẩm có chứa sữa bò.

Ngoài ra, ba mẹ hãy theo dõi tiền sử dị ứng của gia đình. Nếu ba hoặc mẹ có tiền sử dị ứng đạm sữa bò, eczema, hen suyễn hoặc các bệnh dị ứng khác, bé có nguy cơ cao bị CMPA hơn. Khi đó ba mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ về cách phòng tránh CMPA cho bé.

Tham khảo thêm: Cách phòng tránh bệnh tay chân miệng ở trẻ nhỏ vào mùa hè

Kết luận

Trên đây là những điều ba mẹ cần biết về tình trạng dị ứng sữa bò ở trẻ sơ sinh. Các bé bị dị ứng đạm sữa bò cần được phát hiện và hỗ trợ đều trị sớm. Vì thế ba mẹ cần chú ý quan sát và đưa bé tới bệnh viện ngay khi có những biểu hiện của dị ứng.

Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết của Kamidi Việt Nam để nhận được nhiều thông tin hữu ích hơn ba mẹ nhé!