Trẻ còi xương suy dinh dưỡng nên ăn gì?

Còi xương và suy dinh dưỡng là hai vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Để khắc phục tình trạng này, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vậy trẻ còi xương suy dinh dưỡng nên ăn gì? Bài viết này sẽ gợi ý những thực phẩm mà trẻ còi xương suy dinh dưỡng nên ăn để bổ sung đầy đủ dưỡng chất, hỗ trợ quá trình điều trị và phát triển khỏe mạnh.

Nguyên nhân trẻ bị còi xương suy dinh dưỡng

Tình trạng còi xương suy dinh dưỡng ở trẻ xảy ra chủ yếu là do sự thiếu hụt vitamin D khiến cơ thể khó hấp thụ, chuyển hoá canxi và phốt pho – hai khoáng chất quan trọng cho sự hình thành và phát triển xương. Thông thường, vitamin D sẽ được cơ thể tổng hợp qua các thực phẩm chứa vitamin D và qua tiếp xúc với ánh mặt trời.

Ngoài ra, trẻ còi xương suy dinh dưỡng có thể xảy ra do một số nguyên nhân khác như sau:

• Dinh dưỡng: Ba mẹ thiếu kiến thức nuôi con, không bổ sung đúng về số lượng và chất lượng các thực phẩm.
• Thiếu ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời giúp cơ thể tổng hợp vitamin D. Do đó, trẻ ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có nguy cơ cao bị còi xương.
• Bệnh lý: Một số bệnh lý như tiêu chảy, nhiễm trùng đường ruột,… có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng của trẻ, dẫn đến còi xương suy dinh dưỡng.
• Dị tật bẩm sinh: Sứt môi, hở hàm ếch, sinh non, tim bẩm sinh,…

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương để cha mẹ có thể phát hiện sớm và đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời:

Biểu hiện về xương: 

• Thóp rộng và chậm liền hơn so với trẻ bình thường.
• Rối loạn mọc răng, có thể mọc răng chậm hơn, răng mọc lộn xộn, dễ bị sâu răng.
• Xương biến dạng, chân vòng kiềng, gù, vẹo cột sống,…
• Đau nhức xương ở các khớp xương, đặc biệt là khi vận động.

Biểu hiện chung:

• Cân nặng thấp so với độ tuổi.
• Chiều cao thấp so với mức trung bình của trẻ cùng độ tuổi.
• Chậm phát triển về vận động, nhận thức và ngôn ngữ.
• Biếng ăn, bỏ bú hoặc bú ít.
• Có thể rụng tóc, đặc biệt là ở vùng sau gáy.
• Ra nhiều mồ hôi trộm, nhất là vào ban đêm.
• Dễ bị ốm vặt, mắc các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa,…

Trẻ còi xương suy dinh dưỡng nên ăn gì?

Cháo chim cút

Cháo chim cút là một món ăn bổ dưỡng, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa, rất tốt cho trẻ còi xương suy dinh dưỡng. Món ăn này rất giàu canxi, protein cùng các vitamin và khoáng chất như , B1, B2, B6, C, E, sắt, kẽm,…

Nguyên liệu:

• 1 con chim cút
• 50g gạo
• 20g đậu xanh
• 1 củ cà rốt
• 1/2 củ hành tây
• Gia vị: muối, tiêu, dầu ăn

Cách làm:

• Chim cút làm sạch, loại bỏ nội tạng.
• Gạo và đậu xanh vo sạch, ngâm khoảng 30 phút.
• Cà rốt và hành tây gọt vỏ, rửa sạch, thái nhỏ.
• Cho chim cút vào nồi, thêm nước và hầm cho đến khi chim chín mềm.
• Vớt chim cút ra, lọc lấy thịt và xương.
• Cho gạo và đậu xanh vào nồi nước luộc chim, nấu thành cháo.
• Khi cháo chín, cho thịt chim, cà rốt, hành tây vào nấu thêm khoảng 5 phút.
• Nêm nếm gia vị cho vừa ăn và tắt bếp.

Cháo bột chân cua, hạt sen, đậu xanh

Chân cua là sự lựa chọn lý tưởng cho trẻ bị còi xương nhờ hàm lượng canxi dồi dào. Hơn nữa, khi kết hợp cùng đậu xanh, hạt sen mang đến nhiều giá trị dinh dưỡng hơn cho bé giúp cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng nhanh chóng.

Nguyên liệu:

• 300g chân cua
• 50g hạt sen
• 50g đậu xanh
• 50g gạo

Cách làm:

• Làm sạch chân cua, sấy khô, xay nhuyễn thành bột.
• Xay hạt sen và đậu xanh thành bột mịn.
• Trộn đều các nguyên liệu này với nhau.
• Lấy một muỗng bột nấu chung với cơm hoặc cháo.
• Cho bé ăn 2 lần/ ngày, ăn cách ngày liên tục trong 1 tháng.

Cháo tim heo

Cháo tim heo chứa nhiều dinh dưỡng gồm chất béo, protein, vitamin B1, vitamin B2,… giúp tăng cường cơ bắp và hỗ trợ miễn dịch cho bé.

Nguyên liệu:

• 1 quả tim heo
• 50g gạo
• 20g đậu xanh
• 1 củ cà rốt
• 1/2 củ hành tây

Cách làm:

• Tim heo rửa sạch.
• Gạo và đậu xanh vo sạch, ngâm khoảng 30 phút.
• Cà rốt và hành tây gọt vỏ, rửa sạch, thái nhỏ.
• Cho gạo và đậu xanh vào nồi, thêm nước và hầm cho đến khi chín mềm.
• Tim heo luộc chín, băm nhỏ.
• Cho tim heo băm vào nồi cháo, nấu thêm khoảng 5 phút.
• Cho cà rốt, hành tây vào nồi cháo, nấu thêm khoảng 5 phút.
• Nêm nếm gia vị cho vừa ăn và tắt bếp.

Cháo lòng đỏ trứng gà

Trứng gà được đánh giá là món ăn bổ dưỡng cho bé với giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều đạm, canxi sắt, kẽm, magie, vitamin A, vitamin B,…

Nguyên liệu:

• 50g gạo
• 1 quả trứng gà
• 50g bí đỏ
• 100ml nước dùng gà hoặc nước lọc

Cách làm:

• Gạo vo sạch, để ráo nước.
• Bí đỏ gọt vỏ, bỏ hạt, cắt nhỏ.
• Trứng gà tách lòng đỏ và lòng trắng. Đánh tan lòng đỏ trứng gà.
• Cho gạo và bí đỏ vào nồi, thêm nước dùng gà hoặc nước lọc và nấu cho đến khi chín mềm.
• Khi cháo chín, cho lòng đỏ trứng gà đã đánh tan vào khuấy đều.
• Nấu thêm khoảng 1 phút cho trứng chín rồi tắt bếp.

Cháo ếch

Cháo ếch là món ăn dặm bổ dưỡng, dễ chế biến và được nhiều bé yêu thích. Ếch chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất như protein, selen, vitamin B12, riboflavin, niacin, kali, sắt và kẽm cần thiết cho sự phát triển của bé.

Nguyên liệu:

• 50g gạo
• 100g thịt ếch
• 50g bí đỏ
• 50g cà rốt

Cách làm:

• Thịt ếch rửa sạch, lọc lấy thịt và băm nhuyễn.
• Cho gạo, bí đỏ và cà rốt vào nồi nấu cho đến khi chín mềm.
• Khi cháo chín, cho thịt ếch băm nhuyễn vào khuấy đều.
• Nấu thêm khoảng 5 phút cho thịt ếch và rau củ chín rồi tắt bếp.
• Cho bé ăn một lần mỗi ngày, liên tục trong 5 – 10 ngày để cải thiện tình trạng biếng ăn, còi xương.

Cháo cá lóc

Cá lóc cung cấp lượng protein cùng axit béo omega – 3 dồi dào cho bé. Đặc biệt, loại cá này chứa nhiều EPA và DHA cùng các vitamin, khoáng chất tốt cho cơ thể bé như kali, kẽm, sắt, mgie, canxi, vitamin A, vitamin B12,…

Nguyên liệu:

• 50g gạo
• 300g cá lóc

Cách làm:

• Làm sạch cá, hấp chính, lọc thịt, bỏ phần xương.
• Cho gạo vào nồi hâm xương cá nấu thành cháo.
• Khi cháo chín, cho cá đã gỡ vào nồi, trộn đều, cháo sôi thì tắt bếp.
• Cho bé ăn 2 lần/ ngày, ăn cách ngày liên tục 2 tuần rồi nghỉ 1 tuần.

Cháo thịt gà bí đỏ

Thịt gà chứa nhiều protein, khoáng chất kết hợp cùng bí đỏ giàu protein, vitamin C, vitamin K, kali,… là món ăn lý tưởng cho trẻ bị suy dinh dưỡng.

Nguyên liệu:

• 50g thịt gà
• 50g bí đỏ

Cách làm: 

• Thịt gà lọc lấy phần nạc, băm nhỏ.
• Bí đỏ hấp chín rồi tán nhuyễn.
• Nấu cháo trắng, sau đó thêm gà và bí đỏ đun cho đến khi sôi, giữ thêm khoảng 10 phút rồi tắt bếp.

Cháo tôm

Tôm chứa lượng lớn canxi, kẽm, phốt pho cùng các loại vitamin, axit amin thiết yếu cho sự phát triển xương và giúp bé cải thiện tiêu hoá. Vì thế, cháo tôm là món không thể thiế trong thực đơn cho bé suy dinh dưỡng còi xương.

Nguyên liệu:

• 150g tôm
• 50g gạo

Cách làm: 

• Làm sạch tôm, bỏ vỏ.
• Lấy phần thịt tôm, giã nhuyễn hoặc xay nhỏ. Phần bỏ tôm sấy khô, tán thành bột mịn. Gạo xay nhuyễn.
• Trộn đều các nguyên liệu lại với nhau. Thêm nước, nấu thành cháo.

Tham khảo thêm: TOP 6 cách nấu cháo ăn dặm cho bé đảm bảo dinh dưỡng

Kết luận

Trẻ còi xương suy dinh dưỡng là vấn đề sức khỏe cần được quan tâm và có biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời. Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng bệnh lý này. Bằng cách áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, kết hợp với các biện pháp phòng ngừa và điều trị khác, trẻ còi xương suy dinh dưỡng sẽ có thể phát triển khỏe mạnh và đầy đủ tiềm năng.