11 cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh về thể chất và nhận thức

Hiểu được các cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh là điều kiện tiên quyết giúp ba mẹ hiểu được con mình đang ở đâu trên hành trình phát triển và từ đò, có được những hỗ trợ, hồng hành cùng con qua từng thời kỳ. Trẻ sơ sinh trải qua sự phát triển nhanh chóng về thể chất và nhận thức trong những năm đầu đời. Vậy các cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh quan trọng là gì? Hãy cùng Kamidi Việt Nam tìm hiểu nhé!

1. Các cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh ba mẹ cần lưu ý

Các cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh là những kỹ năng, hành động hoặc thành tựu quan trọng mà bé đạt được trong quá trình phát triển. Dưới đây là 11 cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh về thể chất và nhận thức quan trọng mà ba mẹ cần đặc biệt lưu tâm.

Cột mốc phát triển đầu tiên của trẻ sơ sinh – Ngẩng đầu

Ngẩng đầu là cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh đầu tiên, thường đạt được ở khoảng 1 tháng tuổi. Cột mốc này đánh dấu sự phát triển của các cơ cổ và vai của trẻ. Trẻ sơ sinh thường bắt đầu ngẩng đầu khi được nằm sấp. Ở giai đoạn đầu, trẻ chỉ có thể ngẩng đầu lên trong vài giây. Tuy nhiên, theo thời gian, trẻ sẽ có thể ngẩng đầu lên lâu hơn và thậm chí có thể giữ đầu của mình thẳng khi được bế.

Bắt đầu mỉm cười với mọi người

Cột mốc này thường đạt được khi bé được khoảng 2-3 tháng tuổi. Nó đánh dấu sự phát triển của các cơ mặt và khả năng nhận thức của trẻ. Trẻ sơ sinh thường bắt đầu mỉm cười khi được nhìn thấy người quen, chẳng hạn như bố mẹ, ông bà, hoặc anh chị em. Ban đầu bé chỉ có thể mỉm cười một cách vô thức và dần dần bé sẽ có thể mỉm cười một cách có chủ ý để thể hiện cảm xúc của mình.

Cột mốc ngôn ngữ – phát ra âm thanh ngoài tiếng khóc

Phát ra âm thanh ngoài tiếng khóc là một cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh rất quan trọng, thường đạt được ở khoảng 3-4 tháng tuổi. Bé thường bắt đầu phát ra các âm thanh như “gu gu”, “bốp bốp”, “măm măm”,… Các âm thanh này thường không có ý nghĩa cụ thể, nhưng chúng là dấu hiệu cho thấy trẻ đang phát triển khả năng phát âm của mình. Lúc này bé cũng đang bắt đầu khám phá thế giới xung quanh thông qua âm thanh.

Khả năng cầm nắm

Khả năng cầm nắm giúp khám phá thế giới xung quanh một cách tốt hơn. Bé thường bắt đầu cầm nắm các đồ vật bằng cách nắm chặt chúng bằng cả bàn tay. Khi được 3 tháng tuổi bé chỉ có thể nắm chặt đồ vật lớn và mềm, đến 6 tháng tuổi, bé đã có thể cầm nắm đồ vật nhỏ và cứng. 12 tháng tuổi cứng cáp hơn, bé có thể cầm nắm đồ vặt bằng các ngón tay một cách khéo léo.

Bé biết lật người

Cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh quan trọng không kém tiếp theo là khi bé biết lật người. Cột mốc này đánh dấu sự phát triển của các cơ cổ, vai, và lưng của trẻ. Bé thường bắt đầu lật người từ nằm ngửa sang nằm sấp. Vào giai đoạn 3 – 4 tháng tuổi, bé chỉ có thể lật người theo một hướng. Và sau đó, bé sẽ lật người theo cả 2 hướng.

Bé ăn được thức ăn đặc

Biết ăn thức ăn đặc là một cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh rất quan trọng, thường đạt được ở khoảng 6 tháng tuổi. Trẻ sơ sinh thường bắt đầu ăn thức ăn đặc bằng cách ăn bột ăn dặm hoặc cháo. Tập cho con ăn dặm là một hành trình vất vả. Cha mẹ hãy tạo ra một môi trường ăn uống vui vẻ và thoải mái để trẻ có thể tận hưởng bữa ăn của mình.

Tham khảo thêm: 7 nguyên tắc bàn ăn giúp bé ăn dặm ngon lành, mẹ nhàn tênh

Cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh 6 tháng tuổi – Biết ngồi

Biết ngồi là một cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển của trẻ. Khi bé biết ngồi, bé có thể khám phá thế giới xung quanh một cách tốt hơn. Lúc này ba mẹ hãy cho con nằm sấp thường xuyên để giúp trẻ phát triển các cơ cổ, vai, và lưng một cách toàn diện. Ba mẹ cũng cần lưu ý một số điều sau:

• Luôn đặt trẻ ngồi trên bề mặt phẳng và chắc chắn.
• Giúp trẻ ngồi dậy khi trẻ cần.
• Không để trẻ ngồi quá lâu.

Bé biết trườn, bò

Đây là cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh khi bé được 7 – 9 tháng tuổi. Một số dấu hiệu cho thấy trẻ đang chuẩn bị đạt được cột mốc biết trườn, bò. Bé có thể:

• Ngẩng đầu lên khi được nằm sấp.
• Nâng đầu và vai của mình khi được nằm sấp.
• Xoay đầu sang hai bên khi được nằm sấp.
• Chống tay lên khi được nằm sấp.
• Đẩy người về phía trước khi được nằm sấp.

Thời kỳ mọc răng

Bé bắt đầu mọc răng vào khoảng 6 – 8 tháng tuổi. Thông thường bé bắt đầu mọc răng cửa dưới trước. Sau đó, các răng cửa trên sẽ mọc, tiếp theo là răng hàm và răng nanh. Các răng sữa sẽ mọc đầy đủ vào khoảng 24 tháng tuổi. Ở cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh này, bé dễ bị sốt, đau nướu, mệt mỏi dẫn đến quấy khóc, chán ăn, biếng ăn. Cha mẹ hãy nhớ rằng mọc răng là một quá trình tự nhiên của sự phát triển. Bé sẽ sớm vượt qua giai đoạn này và có những chiếc răng sữa khỏe mạnh.

Bé biết đứng

Khi các cơ chân, lưng, và cổ của bé phát triển cũng là lúc bé bắt đầu biết đứng. Lúc này bé được khoảng 9 – 12 tháng tuổi. Ở giai đoạn đầu, trẻ chỉ có thể đứng trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, theo thời gian, trẻ sẽ có thể đứng lâu hơn và thậm chí có thể đứng mà không cần dùng tay chống đỡ.

Có một số cách để cha mẹ hỗ trợ trẻ đạt được cột mốc này, bao gồm:

• Cho trẻ chơi với đồ chơi đứng: Đồ chơi đứng có thể giúp trẻ tập đứng.
• Cho trẻ đứng dựa vào tường hoặc đồ vật: Điều này sẽ giúp trẻ tập trung và chú ý hơn.
• Khuyến khích trẻ đứng khi được bế: Cha mẹ có thể đặt tay ở dưới cằm hoặc gáy của trẻ để giúp trẻ đứng dậy.

Cột mốc quan trọng nhất trong năm đầu tiên – Bước đi 

Đây là cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh cuối cùng trong năm đầu tiên mà ba mẹ cần lưu ý. Nó đánh dấu sự phát triển của hệ vận động và khả năng phối hợp của trẻ. Đây là một dấu mốc quan trọng vì nó cho phép trẻ khám phá thế giới xung quanh một cách độc lập hơn.

Trẻ thường bắt đầu bước đi khi được 9-12 tháng tuổi. Tuy nhiên, cũng có những trẻ bắt đầu bước đi sớm hơn hoặc muộn hơn. Nếu trẻ không bắt đầu bước đi ở độ tuổi này, cha mẹ không nên quá lo lắng. Trẻ có thể cần thêm thời gian để phát triển các kỹ năng cần thiết để bước đi.

2. Ba mẹ có thể hỗ trợ gì trong những cột mốc phát triển của trẻ sơ sinh?